Στους 11 αιώνες ζωής της Ιεράς Μονής Γηροκομειού είναι το πρώτο Πάσχα με ερμητικά κλειστές πόρτες.

Θελήσαμε να αποτυπώσουμε το κλίμα στο μοναστήρι της Παναγιάς της Γηροκομίτισσας αλλά φθάνοντας, στις 9 το πρωί την περασμένη Πέμπτη, βρεθήκαμε μπροστά στην κλειδωμένη κεντρική πύλη. Τριγύρω, κανείς και τίποτα. Αδύνατον να εισέλθεις ή να μιλήσεις με κάποιον.

Απ’ το βάθος, όμως, προς την πλευρά του Διάκου, αρχίζει να φαίνεται η φιγούρα ενός ηλικιωμένου ο οποίος καταφθάνει με τα πόδια κάνοντας τον σταυρό του. Σταματά απότομα μπρος στην κλειστή πόρτα κοιτάζοντας με βλέμμα απορημένο.

«Είμαι 80 χρονών και μένω παραδίπλα. Σχεδόν η κάθε μέρα μου αρχίζει με ένα κερί στο μοναστήρι. Πρώτη φορά που δεν μπορώ να μπω…», μας λέει αυθόρμητα και αποχωρεί ξανακάνοντας τον Σταυρό του, με τρόπο που πρόδιδε κίνηση λύπης περισσότερο, παρά προσευχής αυτή τη φορά.

Δυο λεπτά αργότερα, πλησιάζουν δύο γυναίκες με ένα μικρό παιδί. Μια ηλικιωμένη και η νύφη της μαζί με το εγγόνι. Είχαν τον ίδιο σκοπό. Να ανάψουν ένα κερί. Αλλά αποχώρησαν με το ύφος που είχε κι ο ηλικιωμένος λίγο νωρίτερα.

«Είμαι 77 ετών και τέτοιο Πάσχα δεν το είχα φανταστεί στα τόσα χρόνια που ζω» λέει η ηλικιωμένη φεύγοντας.

ΑΔΥΝΑΤΟΝ ΝΑ ΜΠΕΙΤΕ

ΣΤΟ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ ΜΑΣ…

Μετά από μισή ώρα η πόρτα ανοίγει και βγαίνει ο Επίτροπος. Του εξηγούμε τον λόγο επίσκεψής μας αναζητώντας τον ηγούμενο Γέροντα Συμεών Χατζή, για να μιλήσουμε μαζί του, να καταγράψουμε τις απόψεις του για τη φετινή διαφορετικότητα της περιόδου.

Μας ζητά να περιμένουμε απ’ έξω έως ότου τον ειδοποιήσει και επιστρέφει αργότερα μεταφέροντας μας την ευλογία του ηγουμένου, αλλά και την έκκλησή του να κατανοήσουμε τους αυτονόητους λόγους για τους οποίους δεν μπορούσε, γιατί δεν έπρεπε, να μας επιτρέψει την είσοδο.

Αποχωρώντας, ο Επίτροπος αρκέστηκε να εκφράσει την προσωπική του λύπη που ένας ιός μπόρεσε να κάνει ό,τι δεν κατάφεραν, στο πέρασμα των αιώνων, στρατιές ολόκληρες κατακτητών: Να αναστείλει την λειτουργία της Μονής, ειδικά εν όψει Πάσχα!

ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ ΑΠΟ ΤΑ

ΠΙΟ ΠΑΛΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

Έχει ξεχωριστή αξία αυτές τις πρωτόγνωρες μέρες που διανύουμε να περιπλανηθούμε λίγο στην ιστορία της Μονής. Ιστορία, που χάνεται στα βάθη του χρόνου καθώς το μοναστήρι είναι από τα αρχαιότερα της χώρας.

Επισήμως καταγράφεται ότι ιδρύθηκε γύρω στον 10^ο αιώνα, αν και υπήρξαν μαρτυρίες για ύπαρξή του κι από τον 8^ο, ακόμα και από τον 5^ο αιώνα μ.Χ.. Άλλωστε φαίνεται πως το 1541 γράφτηκαν εκεί από τον αοίδιμο Μητροπολίτη Παλαιών Πατρών Διονύσιο, τα πρώτα εγκώμια για την Παναγία. Και μάλιστα τα χειρόγραφά του φυλάσσονται στην βιβλιοθήκη Δημητσάνας.

Η Μονή αποτέλεσε Πνευματικό Κέντρο στα χρόνια του Βυζαντίου κι αυτό καταμαρτυρείται από τα απομεινάρια, τους κίονες στη νότια πλευρά του προαύλιου χώρου, δίπλα στην είσοδο του ιερού ναού.

Η ονομασία κατά μία εκδοχή οφείλεται στο ότι στο χώρο που ιδρύθηκε η Μονή, προϋπήρχε γηροκομείο που διέθετε και ναό. Σύμφωνα με άλλη εκδοχή, στο ότι οι μοναχοί που ίδρυσαν το μοναστήρι, έκτισαν και γηροκομείο. Στον τόπο που είναι κτισμένη η μονή Γηροκομειού, κατά την προχριστιανική εποχή υπήρχε ειδωλολατρικός ναός πιθανόν της θεάς Αρτέμιδος. Στον τοίχο της βόρειας πτέρυγας της Μονής (έξω από τα κελιά των μοναχών) υπάρχει εντοιχισμένο τμήμα από κιονόκρανο ιωνικού ρυθμού του προχριστιανικού ναού.

ΜΙΑ ΜΕΓΑΛΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ

ΣΑΝ ΗΜΕΡΑ 13 ΤΟΥ ΜΗΝΑ

Το 1204 που καταλήφθηκε η Πάτρα από τους Φράγκους, το Μοναστήρι βρισκόταν σε μεγάλη ακμή γι’ αυτό και τα διάφορα ιεροπολεμικά τάγματα της δύσης διαπληκτίσθηκαν για την κατάληψή της. Οι Πατέρες της Ι. Μονής εξαναγκάσθηκαν να επιλέξουν μεταξύ της υπακοής στον Πάπα της Ρώμης και της εξορίας. Προτίμησαν το δεύτερο.

Το 1770 (13 Απριλίου, ανήμερα Μ. Παρασκευής) η Μονή πυρπολήθηκε από τους Τουρκαλβανούς.

Το 1821 (3 Απριλίου, ανήμερα Κυριακής Βαΐων) έγινε χώρος πολλών μαχών. Οι Τούρκοι ανατίναξαν το Μοναστήρι με αποτέλεσμα να υποστεί τεράστιες καταστροφές και να χαθούν και πολλά Βυζαντινά στοιχεία.

Ακολούθησαν και πολλές άλλες μάχες στο Μοναστήρι κατά τη διάρκεια της Ελληνικής επανάστασης. Μάχες που δόθηκαν και για την στρατηγική σημασία που έχει το σημείο όπου είναι κτισμένη η Μονή. Μάχες, στις οποίες συμμετείχαν τόσο ο οπλαρχηγός Καραντζάς, όσο και ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης.

Κρίσιμη για την έκβαση του Αγώνα του ’21 ήταν η μάχη που κερδήθηκε στην περιοχή της Μονής, στις 9 Μαρτίου του 1822, από τον Θ. Κολοκοτρώνη, που μάλιστα αποδόθηκε σε θαύμα της Παναγίας της Γηροκομήτισσας.

Στη διάρκεια του δεύτερου παγκοσμίου πολέμου, οι Ιταλοί εξανάγκασαν τους Μοναχούς σε διωγμό. Συγκεκριμένα, εκδιώχθηκαν από τη Μονή και έφυγαν εξόριστοι για ένα χρόνο στη Μονή Μπάλα (τότε λεγόταν Παλιομονάστηρο). Με ιδιαίτερη συγκίνηση έγινε μετά το τέλος της εξορίας, η επιστροφή της Ιερής Εικόνας της Γηροκομμήτισας και των Ιερών Λειψάνων των Αγίων.

ΤΑ «ΘΑΥΜΑΤΑ» ΓΙΑ ΟΣΟΥΣ ΠΙΣΤΕΥΟΥΝ Ή ΌΧΙ

Είναι αναρίθμητα τα όσα οι γέροντες του Μοναστηριού μπορούν να εξιστορήσουν αναφορικά με τα θαύματα που είτε είδαν με τα μάτια τους, είτε έμαθαν από τις ιστορίες των παλαιοτέρων. Όμως θα σταθούμε σε δύο εξ αυτών, που εκείνοι που τα έζησαν τα έγραψαν οι ίδιοι σε χειρόγραφα που άφησαν με την υπογραφή τους στο Μοναστήρι και σώζονται μέχρι σήμερα στο Αρχείο της Ιεράς Μονής.

Το ένα γράφτηκε λίγο μετά τον πόλεμο και αναφέρεται στην περιγραφή πιστού ο οποίος ως παιδί, τότε, έτυχε να βρεθεί μπροστά σε δαιμονισμένο. Περιγράφει με τρομερή λεπτομέρεια τα… πάντα! Μέχρι το τέλος κατά το οποίο μπροστά στην Εικόνα της Μεγαλόχαρης ο άνθρωπος που αντιμετώπιζε το πρόβλημα άλλαξε κυριολεκτικά όψη! Ηρέμησε, έγινε πράος και έδειξε να επανέρχεται στο φυσικό περιβάλλον του.

Το επόμενο χειρόγραφο αφορά στη σωτηρία πιστού που αντιμετώπιζε σοβαρό πρόβλημα όρασης. Μόλις τη δεκαετία του ’80. Έκανε τάμα στην Μεγαλόχαρη και εκείνη, όπως έγραφε ο ίδιος στο σημείωμά του, τον γιάτρεψε παρόλο που οι γιατροί είχαν αποκλείσει κάθε πιθανότητα!

Στον μπροστινό προαύλιο χώρο, στο εξωτερικό προσκυνητάρι, δίπλα στο σιντριβάνι, θα συναντήσετε μια εικόνα με μια σκιά. Τον Μάιο του 1969, δύο παιδιά, ο Ν.Κ. και ο Π.Δ. έπαιζαν στον εξωτερικό χώρο της Μονής όταν είδαν μια λάμψη σε ένα σημείο του εδάφους. Πλησίασαν και αντίκρισαν αυτή την πλάκα με την σκιά που παραπέμπει στη φιγούρα της Παναγίας.

Αχιλλέας Ροδίτης